设为首页  |   加入收藏 | 繁体中文

刘清华:威尼斯圣马可教堂图书馆藏马可波罗遗嘱
发布时间:2018-08-27 09:09:45   来源:《丝绸之路上的考古、宗教与历史》    作者:刘清华   点击:

威尼斯圣马可教堂图书馆藏马可波罗遗嘱

Notes on Marco Polo’s Will kept in the Library of St. Mark’s Basilica of Venice

刘清华

  若从魏易翻译出版《元代客卿马哥博罗游记》一书(北京:正蒙印书局,1913年)算起,国人研究马可波罗已有近百年历史。1然而,国人很少知道马可波罗还有一份遗嘱保留至今。2009年5月,北大考古系教授林梅村应邀来法国高等研究实践学院(École pratique des hautes études)讲学,其间从巴黎专程到威尼斯调查圣马可教堂图书馆(Library of St. Mark’s Basilica)所藏马可波罗遗嘱,并带回相关图像资料。这份遗嘱用晚期拉丁文书写,写作在一张羊皮纸上,采用威尼斯纪年,最后有马可波罗律师的签名。承蒙林教授委托,本文将在前人研究基础上,将马可波罗遗嘱翻译为中文,并略加注释。我们的研究主要参考了穆勒与伯希和合译的《马可波罗游记》2、 伯希和撰《马可波罗注》3, 以及裕尔与考狄尔合译的 《马可波罗游记》4 。

  前人对马可波罗的研究,主要集中在三个问题上:其一,马可波罗是否到过中国?其二,他是否懂得中文以及是否做过扬州总管?其三,他的著作是否是作伪?5 所有的这些问题皆基于对《马可波罗游记》本身的研究,同样,迄今大多数研究者的视线也很少脱离于这一基本史料。北大林梅村教授2009年春天借欧洲讲学之机,专程赴意大利威尼斯圣马可教堂图书馆,了解马可波罗罐以及其家族遗嘱等原始记录,欲对过去较为忽略的一手材料展开研究。在林先生建议和帮助下,笔者尝试进行马可波罗遗嘱的进行翻译整理。6对于马可波罗家族成员遗嘱及相关材料的逐一解读,是笔者下一阶段继续关注的重点之一。

  一 马可波罗羊皮遗嘱

  众所周知,马可波罗自1323年卧病在床,立下遗嘱不久于1324年初辞世,最后根据他的意愿,葬在威尼斯圣劳伦佐( San Lorenzo)教堂马可波罗家族墓地。马可波罗遗嘱本来也保存在圣劳伦佐教堂,马可家族墓地后来迁往他处,这份遗嘱则落入威尼斯圣马可教堂图书馆,一直保存至今。7

马可波罗羊皮遗嘱照片

  二 穆勒、伯希和对马可波罗遗嘱的拉丁文转写

  穆勒以及伯希和二人在1938年将马可波罗家族的遗嘱全部做了拉丁文转写,收入二人合译《马可波罗游记》英文版,而马可波罗遗嘱乃其家族成员众多遗嘱其中之一。下面将拉丁文转写抄录于下:8

18. Will of Marco Polo9

9 January 1323/24

will (parchement, 675*232 mm):

In nomine dei eterni amen anno ab incarnatione domini nostri ihesu xpisti Millesimo Trecentesimo viges | simo tercio menssis januarii die nono intrantis indicione septima Riuoalti |

diuine inspiracionis donum est et prouide mentis arbitrium ut antequam superue | niat mortis iudicium quilibet sua bona sit ordinare solicitus ne ipsa |

sua bona inordinata remaneant qua propter ego quidem Marcus paulo | de confinio sancti johannis crisostomi dum cotidie debillitarer propter infirmitatem cor | poris sanus tamen per dei graciam mente intergroque consilio et senssu timens ne abin | testato decederem & mea bona inordinata Remanerent.

Vocari ad me | feci johannem iustinianum plebanum sancti proculi & notarium ipsumque Rogaui quatenus hoc meum | scriberet testamentum pariter et conpleret:

in quo meas fidei commissarias esse con | stituo donatam dilectam vxorem meam et fantinam et bellelam atque moretam | peramabilles filias meas ut secundum quod hic ordinauero darique iussero | ita ipse post obitum meum adimpleant |primitus enim omnium volo & ordi | no dari rectum decimum. Jtem bolo et ordino distribui libras denariorum | venetorum duo Millia ultra decimam. De quibus dimito soldos viginti denariorum | venetorum grossorum monasterio sancti laurencii ubi meam eligo sepulturam. Jtem Re | mito libras Trecentas denariorum benetorum ysabete quirino congnate mee quas |mihi dare tenetur. Jtem Soldos quadraginta cuilibet monasteriorum et hospi | taliorum a gradu usque ad capud aggine. Jtem dimito conuentui Sanctorum johannis | et pauli predicatorum illud quod mihi dare tenentur et libras decem fratri tenturio (?)10 et libras quinque fratri beneuenuto veneto ordinis predicaorum ultra illud | quod mihi dare tenetur. Jtem Dimito libras quinque cuilibet congregcioni Riuoalti | et libras quatuor cuilibet scolarum siue fraternitatum in quibus sum. Jtem Dimito | Soldos viginti denariorum venetorum grossorum presbitero johanni iustiniano notario pro labore | istius

mei testamenti et ut dominum pro me teneatur deprecare. Jtem absoluo | petrum famulum meum de genere tartarorum ab omni vinculo seruitutis ut | deus aboluat animam meam ab omni culpa & pecato. Et sibi Remito omnia | que acquisiuit

in domo sua suo labore et insuper sibi dimito libras | denariorum venetorum Centum. Residuum uero dictarum duarum Millia librarum absque decima | distrubuatur pro anima mea secundum bonam discrepcionem Commissariarum mearum. |

De aliis meis bonis dimito supprascripte donate vxpri et commissarie mee | libras octo denariorum venetorum grossorum omni anno dum ipsa vixerit pro suo vsu ultra | suam Repromissam. Et stacium et omne capud masaricitorum aum trubus lectis | coredatis. Omnia uero alia bona Mobillia et inmobiilia inordinata Et si | de predictis prdinatis aliqua inordinate Remanerent quocumque modo oure et | forma

mihi spectancia seu que expectare uel pertinere potuerunt uel possent tam iu | re sucessorio et testamentario ac hereditario aut paterno fraterno materno et | ex quacumque alia propinquitate siue ex linea assendenti et desendenti uel ex colaterali | uel alia quacumque de causa mihi pertinencia seu expectancia et de quibus secundum for | mam statuti venetorum mohi exporteret11 plenam & specialem

facere mencionem seu dis|sposicionem et ordinacionem quam quantum in hoc et in omni casu ex forma statuti | specificati facio specialiter et expresse / Dimito suprascriptis filiabus meis fantine | bellele et morete libere et absolute inter eas equaliter diuidenda ipsasque | michi heredes insticuo in omnibus & singulis meis bonis mobillibus & inmobillibus | iuribus et acionibus tacitis et expressis qualitercumque

ut predicitur mihi pertinentibus et expec | tantibus. Saluo quod moreta predicta filia mea habere debeat ante partem de mon|te tantum quantum habuit quelibet aliarum filiarum mearum pro dote et coredis | suis. Tamen volo quod si quic in hoc meo testamento esset contra statuta & consilia | comunis venetorum corigatur et reducatur ad ipsa statuta et consilia. Prereterea do | et confero suprascriptis

commissariabus meis post obitum meum plenam virtutem & potestatem |dictam meam commissariam intromitendi administrandi et fruniendi inquirendi inter|pellandi placitandi respndendi auocandi interdicta et precepta tollendi legem petendi | et consequendi si opus fuerit in anima mea iurandi sentenciam audiendi & prosequendi | uendendi et alienandi intromitendi et interdicendi petendi

et exigendi siue excuiendi | omnia mea bona et habere a cuntis personis ubicumque et adpud quemcumque ea | uel ex eis poterint inuenire cum carta et sine carte in curia et extra curiam et | exinde securitatis cartam et omnes alias cartas neccessarias faciendi sicut Egomet pressens | viuens facere possem et deberem | Et ita hoc meum testamentum firmum et sta|bille esse judico in perpetuum si quis

ipsum frangere uel violare pressumpserit male | dicionem omnipotentis dei incurat/

et sub anathemate Trecentorum decem & octo | patrum constrictus permaneat et insuper conponat ad suprascriptas meas fideicommissarias | auri libras quinque / et hec mei tstamenti carta in sula permaneat firmitate.| Signum suprascriti Domini Marci paulo qui hoc rogauit fieri.

  o Ego petrus grifo presbiter testis subscripsi

  o Ego nufrius barberius testis subscripsi

  o Ego Johannes iustinianus plebanus sancti proculi et notarius conpleui et Roboraui:

  三 中文译释

  早在伯希和转写马可波罗遗嘱之前,欧洲汉学家裕尔和考狄尔已将其翻译为英文12, 不知为什么,译者遗漏了遗嘱中两大段文字,我们的汉译本将补充这部分内容。另外,伯希和顷其毕生精力,对《马可波罗游记》进行细致的研究和注释,最终于1959年出版了三卷本《马可波罗注》。13 伯希和的研究为我们理解马可波罗遗嘱提供了极大帮助。这里,我还要感谢林梅村教授对于汉译规范以及具体词汇解释的意大利欧洲大学研究院(European University Institute)博士研究生保罗·阿兰哈(Paolo Aranha)先生对马可波罗遗嘱部分拉丁文翻译提供的帮助。

  在永恒的天主的名义下:

  在耶稣降临后1323年1月的第九天,在第七次诏示的前段14, 在威尼斯里亚托(Rialto)。

  这是神的旨意,同时这也是有远见的人之看法:人在弥留之际,必须担心与考虑财产的去向,以免最后没有任何的归属。

  因此我——圣约翰·克里斯多姆堂区15(San Giovanni Cristostomo)16的马可波罗(Marco Polo),发现自己的身体久病愈衰,但在天主慈悲的怜悯下,我思路清晰、意识及判断并未受损。在圣普罗克罗(San Proclo)教堂公证人乔凡尼·乔斯丁尼安尼(Giovanni Giustiniani)神父的面前17, 来完成一份正式的遗嘱。

  由此,我决定由我深爱的妻子朵纳塔(Donata)以及三个亲爱的女儿 范蒂纳(Fantina)、贝勒拉(Belllela)、莫瑞塔(Moreta)作为我的遗产托管人,以此证明由她们在我离去之后决定遗产的分配去向。

  首先:我将直接悉数缴纳什一税,除去什一税外18, 我将另外2000里拉威尼斯金币(denari)19, 直接分配给以下人等:

  其中20里拉克鲁扎多钱(grossi)赠与威尼斯圣罗伦佐男修道院(San Lorenzo)——这个地方是我即将长眠之地。

  此外,我(弟媳)伊丽莎白塔·奎丽妮(Elisabetta Quirini)欠我300里拉威尼斯金币(denari) ,我将免除她的这些债务。

  还有,我要赠与从格拉多(Grado)20 到阿拉贡角(Capo d’Argine)每个男修道院及医院各40 里拉(lire)。

  另外,我还免除圣乔凡尼(Giovanni)修女院以及圣保罗(S. Paolo)传教会欠我的债务,并免除佛里亚尔·仁尼尔(Friar RENIER 或Tenturio?)10里拉以及传教会的威尼斯人佛里亚尔·本温奴图(Friar BENVENUTO)5里拉的债务。

  我还将遗赠5里拉给每个里亚尔托(Rialto)地区教友组织,4里拉给每个行会或教友团体21, 因为我是其中一个会员。

  我还将遗赠20里拉克鲁扎多钱(grossi)给公证人乔凡尼·乔斯丁尼亚尼(Giovanni Giustiniani)神父,立此遗嘱为他带来很多麻烦,也为了他将替我向上帝祈祷。

  另外,我将解放我的鞑靼(Tartar)仆人彼得(Pietro)22, 赋予他自由的权利,祈祷上帝宽恕我的错误与罪过。我也支付他在自己的房子的全部劳动所得,另外,我还留给他100里拉威尼斯金币。

  另外,除去什一税2000里拉之后余下的数目,我将根据托管人的判断,为了灵魂的安息,直接捐献教会。

  在我遗留的财产之外,我留给我妻子兼托管人朵纳塔(Donata)余生每年8里拉威尼斯克鲁扎多钱(grossi),为了她居住以外的开销,以及房间的布置和用具(包括三张装饰过的床)的费用。

  其他所有还未处置的固定的或不可移动的财产,在上述物品中,一些尚未分配的,只要是属于我的,无论以什么方式属于我的,不管过去的或者现在、根据继承人、遗嘱及遗传法,从父亲、母亲及兄弟处继承的,或者因这样或那样的原因属于我的,根据《威尼斯人法》,我必须做出足够以及特别的表态,我以这样特别的方式来表态,是因为无论如何要符合这些特殊的法律。23

  这些财产,我将特别遗赠给如前所述我的女儿范蒂纳(Fantina)、贝勒拉(Bellela)和莫瑞塔(Moreta), 在她们三人中毫无保留地平均分配。我还授权她们成为我的继承人,继承上文中提到所有属于我,或者即将归我的各种可移动或不可移动的财产、有关权利以及其他所有费用,仅除去给莫瑞塔(Moreta)支付与其他女儿曾得到的同等价值的嫁妆和配饰。

  无论如何,我认为,如果我遗嘱里的内容与威尼斯公社的法律及律令相抵触的话,这将必须根据相关法令修改和删减。此外,我授权以上的委员会管理、审查、判定、回应、裁撤那些条款。如有必要的话,我发誓,同意按规定售卖与转让,允许审查或查封所有的物品。为了证明无论何地或者任何人能找到或得到这些东西,是否合法,是否拥有文件,我必须在活着的时候,能够也是必须作此证明或其他具有同等效力的文件。24

  如果任何人擅自违背或侵害这份遗嘱,他将会招致至高无上万能的上帝的诅咒,甚至绝罚25,并且将失去作为我托管人的权利以及五磅的黄金。因此,为了让这份遗嘱及时生效,上面签署的马可波罗先生(Messer Marco Paulo)的签名将是最好的证据。

  (签名):

  见证人:彼得·格里芬(Pietro Grifone)神父

  见证人: 奴佛里奥·巴尔贝里(Nufrio Barberi)

  这份遗嘱由圣普罗克罗(Proclo)教堂神父及公证人乔凡尼·乔斯丁尼亚尼(Giovanni Giustiniani)出面完成并证明。

  四 小结

  通过对马可波罗羊皮拉丁文遗嘱的解读,我们基本可以得出以下几点结论:第一,马可波罗是否来过中国,是史学界争论很久的难题之一,从马可波罗在遗嘱中称他的仆人彼得(Pietro)为鞑靼人(Tartar)来看,马可波罗无疑来过蒙古人统治下的中国,并从中国带回欧洲一个仆人,直至马可波罗逝世前夕,他才归还这位中国仆人的自由权,并且赠送给他一定财产。第二,马可波罗财产的分配方式,可以让东方人了解到西方人的宗教与生活习俗,尤其是天主教的习俗。西方天主教徒的宗教生活是他们日常生活最重要的组成部分,贯穿一生,始终如一。马可波罗将他个人所有以及继承的大部分财产都捐献给了教会、相关机构和宗教人士,这种宗教意识与社区组织概念与中国宗族观念及组织的差异甚大。第三,马可波罗财产的数量也是一个值得关注的问题,根据马可波罗遗嘱中的记录,且不说他那些不确定的其他大量财产,只统计他派发的2000威尼斯里拉(libras)现金,已是一笔惊人的巨额财产,2000威尼斯里拉(libras)相当于20000金币(ducats)。从当时威尼斯居民的收入来看,即便在15世纪威尼斯商业最为发达的时期(当时为欧洲贸易中心),威尼斯的年进出口贸易额分别为一千万金币(ducats),当时码头工人的年收入不过100金币(ducats),贵族大约有1000 个金币(ducat),有钱商人的收入大约为一万个金币(ducat)。26 马可波罗逝世时拥有20000金币(ducats),堪称威尼斯一代大富豪。而关于其巨额财产的来源,也值得我们作进一步调查。

  本文对马可波罗羊皮遗嘱的解读,仅仅是我们对马可波罗研究的一个新的尝试,关于马可波罗巨额遗产的来源等一系列问题,有赖于今后继续对马可波罗家族其他成员的遗嘱以及保存在意大利其他地方的第一手材料展开进一步研究。

  注释:

  1 杨志玖:《百年来我国对<马可波罗游记>的介绍与研究》,收入杨志玖:《马可波罗在中国》,天津:南开大学出版社,1999年,页195-234。

  2 Arthur Christopher Moule & Paul Pelliot, trans., The Description of the World, vol. I-II, London: George Routledge & Sons LTD. Carter Lan, 1938.

  3 Paul Pelliot, Notes on Marco Polo, ouvrage posthume, publié sous les auspices de l'académie des Inscriptions et Belles-Lettres et avec le concours du Centre national de la Recherche scientifique, vol. I-III, Paris: Imprimerie National, Librairie Adrien-Maisonneuve, 1959.

  4 The Travels of Marco Polo: The Complete Yule-Cordier Edition, vol. I-II, 1903-1920. 其他相关研究作品包括: Marco Polo Bibliography, 1477-1983, compiled by Hiroshi Watanabe, Tokyo, The Toyo Bunko, 1986; The Book of Ser Marco Polo, the Venetian Concerning the Kingdoms and Marvels of the East, translated and edited, with notes, by Colonel Sir Henry Yule, R.E., C.B., K.C.S.I., corr. Inst. France, Third edition, revised throughout in the light of recent discoveries by Henri Cordier (of Paris), in two volumes, vol. 1, with maps and illustrations, London, John Murray, Albemarle Street, W., 1926; Henri Cordier, Ser Marco Polo, notes and addenda to Sir Henry Yule’s edition, containing the results of recent research and discovery, London, John Murray, Albemarle Street, W., 1920.

  5 杨志玖:《马可波罗在中国》,天津:南开大学出版社,1999年。

  6 文章从整体构思,到部分词汇的翻译解释,均多次得到林梅村教授的帮助和建议,谨此表示感谢。与此同时,文中的所有谬误均由笔者承担。

  7本文采用的照片引自Bibliteca Marciana. Cod. Lat. V. 58, 59. Collocazione 2437, 38. fol. 33., see pl. 2-5; 该图片由威尼斯圣马可教堂图书馆工作人员提供给林梅村教授。

  8英文原注: This Will, with 1 and 2 above, was bought by the Marciana from the library of Amadeo SVAJER in 1794. See J. VALENTINELLI Bibl. Man. I p. 105, III p. 65; cf. CICOGNA Ins. Ven. III p. 489. They were printed by CICBOGNA and LAZARI, and this one was copied from the latter by PAUTHIER and (with minute changes) by YULE. Ends of lines of the original are marked | above.

  9 Documents Relating to the Family, House, and tomb of Marco Polo, 18, Will of Marco Polo the Traveler, 1324. p. 539, in Moule & Pelliot (trans.), The Description of the World, vol. I-II, London: George Routledge & Sons LTD. Carter Lan, London, 1938. pp. 539-541. Also see Paul Pelliot, Notes on Marco Polo, ouvrage posthume, publié sous les auspices de l'académie des Inscriptions et Belles-Lettres et avec le concours du Centre national de la Recherche scientifique, vol. I-III, Paris, Imprimerie National, Librairie Adrien-Maisonneuve, 1959.

  10 The forms Tentor and Tentuaruis (13th century) are recorded in the sense of “dyer”, and Centurius (as a name, Aug. retract. 2, 19.) meaning “beltmaker”. The name here is on the whole more like tenturio or tentorio, but might also be centurio.

  11 Read oporteret. Expectaret seems to have been written and to have been incompletely corrected. Prereterea (10 lines below) is a slip for preterea.

  12 The Travels of Marco Polo: The Complete Yule-Cordier Edition, vol. I-II, 1903-1920.

  13 Paul Pelliot, Notes on Marco Polo, ouvrage posthume, publié sous les auspices de l'académie des Inscriptions et Belles-Lettres et avec le concours du Centre national de la Recherche scientifique, vol.I-III, Paris: Imprimerie National, Librairie Adrien-Maisonneuve, 1959.

  14 Indicione, 英语Indiction, 古罗马人用来标记年份的方式,每15年一个循环。年份被成为第一个Indiction, 第二个Indiction, 以此类推。根据Yule及Cordier (The Travels of Marco Polo: The Complete Yule-Cordier Edition,vol. I.)之注释,1324年是第七个Indiction。据现代纪年,应该是1324年。

  15 堂区:英语parish, 法语paroisse,皆指罗马天主教(Roman Catholic)等基督宗教组织的基层管理单位。在天主教和圣公会中,多个堂区组成一个总铎区(Deanery),设总铎(Dean)一名 。数个总铎区组成一个教区(英语diocese、法语diocèse),设主教一名。数个教区组成一个教省(province),择一个较为重要的教区为总教区(archdiocese),以作为教省的首府,总教区设有一总主教(arch-bishop) 。

  16 如San Giovanni Cristostomo等人名和地名,裕尔和考狄尔将其中一部分翻译为英文,另一部分译为意大利威尼斯方言(参见The Travels of Marco Polo: The Complete Yule-Cordier Edition,vol. I-II, 1903-1920)。我们在汉译时, 将所有名词译为意大利威尼斯方言。

  17 一般每个教区的教友逝世,由该教区教堂神父为其办理遗嘱及财产公证。

  18 什一税:又称“十一奉献”或“十一捐”。英语Tithe,法语Dîme,古法语(dixième),拉丁文decima,皆源于希伯来文《圣经旧约》时代,在希伯来文中的原意是“十分之一”。 什一税常用于指犹太教和基督宗教的宗教奉献,欧洲封建社会时代被用来指教会向成年教徒征收的宗教税。自罗马帝国将基督教纳为国教后,教会开始鼓吹征收。 十一奉献被提到567年和585年的大公会议,最终被采纳为对教会奉献的必要标准。

  19 据 Yule及Cordier注释,我们很难估算威尼斯里拉(Venice pounds/lire)的价值, 一般认为,1里拉克鲁扎多钱(Lira dei grossi或Lira d'imprestidi)约等于10 个金币(ducat,是威尼斯于1284年开始发行的金币,略似于英镑的先令,参见The Travels of Marco Polo: The Complete Yule-Cordier Edition, vol. I)。

  20 裕尔-考狄尔注:或为Dogado。

  21 scolarum, 英语为Guilds 意为行会,威尼斯手工业组织也称为Fraglie_ or Scholae_, 每个组织都有各自的规章,负责人为Gastald,首领一般由宗教组织委任。组织有互助性质,给穷苦女生提供嫁妆或为逝去的会员举行弥撒,因此行会也就成了公共宗教事务的一部分(http://en.wikipedia.org/wiki/Guild)。

  22 关于鞑靼人(Tartar)彼得(Pietro)的身份,这里需要说明。在《马可波罗游记》中,中国北方称作“契丹”、中国南方称“蛮子国”。而Tartar则有广狭两义,狭义专指蒙古统治者,广义则为蒙古统治下的中国的统称。这个鞑靼仆人无疑是马可波罗从中国带回威尼斯的,但是我们尚不清楚此人究竟是蒙古人,还是蒙古统治下的中国其他民族。感谢林梅村教授来信提出的修改意见。

  23 在裕尔-考狄尔合译版本(The Travels of Marco Polo: The Complete Yule-Cordier Edition,vol. I-II, 1903/ 1920)中,他们遗留两段文字并未译出,标有“技术问题”(here follow some lines of mere technicality),笔者将这两段文字补录翻译,此处为第一段的翻译,遗漏的原文为Omnia uero alia bona Mobillia et inmobiilia inordinata Et si | de predictis prdinatis aliqua inordinate Remanerent quocumque modo oure et | forma /mihi spectancia seu que expectare uel pertinere potuerunt uel possent tam iu | re sucessorio et testamentario ac hereditario aut paterno fraterno materno et | ex quacumque alia propinquitate siue ex linea assendenti et desendenti uel ex colaterali | uel alia quacumque de causa mihi pertinencia seu expectancia et de quibus secundum for | mam statuti venetorum mohi exporteret plenam & specialem facere mencionem seu dis|sposicionem et ordinacionem quam quantum in hoc et in omni casu ex forma statuti | specificati facio specialiter et expresse.

  24 此段为裕尔-考狄尔合译版本中遗漏的第二段,原文为Tamen volo quod si quic in hoc meo testamento esset contra statuta & consilia | comunis venetorum corigatur et reducatur ad ipsa statuta et consilia. Prereterea do | et confero suprascriptis //commissariabus meis post obitum meum plenam virtutem & potestatem |dictam meam commissariam intromitendi administrandi et fruniendi inquirendi inter|pellandi placitandi respndendi auocandi interdicta et precepta tollendi legem petendi | et consequendi si opus fuerit in anima mea iurandi sentenciam audiendi & prosequendi | uendendi et alienandi intromitendi et interdicendi petendi // et exigendi siue excuiendi | omnia mea bona et habere a cuntis personis ubicumque et adpud quemcumque ea | uel ex eis poterint inuenire cum carta et sine carte in curia et extra curiam et | exinde securitatis cartam et omnes alias cartas neccessarias faciendi sicut Egomet pressens | viuens facere possem et deberem.

  25 绝罚,拉丁文anathemate,希腊文Ανάθεμα,英文anathema,天主教教义中与excommunication相同。中文译名“绝罚”,属惩戒罚,旧称开除教籍、逐出教会、出通功、破门律。(法典1331)

  26 王鼎勋:《<翠维索算术>简介》,《HPM通訊》(台北)第八卷第十一期第二版。

  编者案:本文原载于罗丰主编《丝绸之路上的考古、宗教与历史》,文物出版社,2011年,第312—319页。引用请据原文。

  文稿审核:沈睿文

  排版编辑:马强 马晓玲 钱雨琨

  出品单位:宁夏文物考古研究所

  投稿邮箱:feiwen2@163.com

版权所有:宁夏回族自治区文物考古研究所 技术支持:云汉传媒

地址:宁夏回族自治区银川市利民街121号 邮编:750001 联系电话:0951-5014363 电子邮箱:nxkgs@sina.cn

ADD:Ningxia Institute of Cultural Relics and Archeology
No.121,Limin Street,Xingqing District,Yinchuan City,Ningxia Hui Autonomous Region,750001,China

TEL:0951 5014363    FAX:0951 5035563    E-mail:nxkgs@sina.cn

备案号:宁ICP备16001783号-1 宁公网安备 64010402000777号